Gout là một bệnh rối loạn chuyển hóa thường gặp. Nguyên nhân do tăng nồng độ acid uric trong máu làm tổn thương đến các cơ quan khác nhau của cơ thể, hay gặp nhất là ở khớp. Bệnh gout đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Bệnh gây nhiều tác động xấu đến cuộc sống của người bệnh.
Cách phòng bệnh gout
Đối với các bệnh nhân chưa mắc bệnh gout cần tìm hiểu cách phòng tránh bệnh gout. Dựa vào nguyên nhân bệnh sinh, các yếu tố nguy cơ của gout mà có các cách phòng bệnh gout như sau:
Duy trì cân nặng hợp lý
Bởi vì béo phì là một yếu tố nguy cơ đối với bệnh gout cũng như nhiều vấn đề sức khỏe khác. Do vậy duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nếu thừa cân để giảm lượng acid urid trong máu và giảm sức nặng chịu đựng của các khớp.
Các nghiên cứu đã chỉ ra có sự liên quan mật thiết giữa lượng acid uric tỉ lệ thuận với mức độ béo và chỉ số cân nặng. Khi người thừa cân béo phì giảm được trọng lượng cơ thể thì lượng acid uric trong máu cũng giảm, Do đó nguy cơ mắc bệnh gout cũng ít đi.
Giảm cân đối với những người thừa cân béo phì là một mục tiêu quan trọng cần đặt ra để phòng tránh bệnh gout. Tuy nhiên không nên ăn kiêng khem quá nghiêm ngặt lại gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.
Chế độ tập luyện thể dục hợp lí là cách phòng bệnh gout hiệu quả
Thường xuyên vận động thể dục thể thao hợp lý để tăng độ dẻo dai của xương khớp và cải thiện sức khỏe. Lưu ý không tập luyện quá sức có thể gây chấn thương cơ xương khớp, làm tăng lượng acid uric giải phóng ra. Nên vận động thường xuyên, vừa sức với tình hình sức khỏe và bệnh lý đang mắc.
Chúng ta cần tập luyện những bài tập phù hợp với sức khỏe, điều chỉnh cân nặng về mức hợp lí, từ đó giúp quá trình trao đổi chất của cơ thể trở nên dễ dàng hơn.
Quản lý bệnh tim mạch, bệnh thận mạn tính, đái tháo đường nếu có
Bởi vì bệnh gout có liên quan mật thiết với một số bệnh khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận hoặc bệnh rối loạn chuyển hóa khác. Nếu quản lý tốt các bệnh lý này có thể giảm thiểu nguy cơ xuất hiện bệnh gout cho người bệnh.
Nghỉ ngơi hợp lý, giữ tình thần thoải mái vui vẻ
Nên có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày.
Tránh các yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, buồn phiền, suy nghĩ nhiều… có thể gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe.
Phòng cơn gout cấp bằng colchicin trong các trường hợp có nguy cơ
Khi một người gặp các tình trạng như chấn thương, phẫu thuật, nhiễm khuẩn, stress… có thể là yếu tố nguy cơ khởi phát một cơn gout cấp xuất hiện. Trong các trường hợp này colchicin có thể được dùng để dự phòng diễn biến xấu xảy ra.
Phòng cơn gout cấp và tránh chuyển sang giai đoạn mạn tính
Đối với những người đã mắc bệnh gout thì mục tiêu phòng bệnh sẽ là phòng cơn gout cấp và tránh chuyển sang giai đoạn mạn tính.
– Bệnh nhân cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về bệnh gout. Như các yếu tố nguy cơ khởi phát bệnh, cách phòng ngừa biến chứng… Như vậy mới chủ động được trong việc phòng ngừa bệnh.
– Tuân thủ điều trị của bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp. Tái khám và theo dõi định kỳ, phát hiện sớm biến chứng và tiến triển xấu của bệnh.
– Uống thuốc hạ uric máu theo chỉ định của bác sĩ.
– Thực hiện chế độ ăn giảm đạm, đặc biệt giảm thức ăn chứa purin. Tăng lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất. Có thể ăn hoa quả tươi. Tránh chất béo no từ mỡ động vật.
– Đối với bệnh nhân gout mạn tính, có thể uống colchicin 0,5-1 mg/ngày, uống trước khi đi ngủ để phòng ngừa các cơn gout cấp tái phát.
Chế độ ăn để phòng bệnh gout
Tránh uống rượu và đồ uống có cồn
Rượu hoặc đồ uống có cồn chứa hàm lượng purine rất thấp, nhưng nó lại là thành phần có thể chuyển đổi thành axit axetic khi đi vào trong cơ thể, từ đó dẫn đến việc gây ức chế bài tiết axit uric trong thận. Các loại rượu khác nhau sẽ gây ra những nguy cơ đối với bệnh gút không giống nhau. Tuy nhiên nếu uống rượu thì nguy cơ làm tăng purine sẽ cao lên đáng kể.
Các nghiên cứu trên thế giới đã phát hiện ra rằng rượu vang đỏ không làm tăng nguy cơ bị bệnh gout, có thể chống oxy hoá và làm giảm lượng acid uric. Tuy nhiên, hàm lượng cồn trong rượu vang lên tới 12%, nếu uống quá mức (trên 200ml/ngày) sẽ làm giảm bài tiết acid uric, làm tăng lượng uric acid và nguy cơ dẫn đến bệnh gút.
Tránh đồ uống có đường
Một nghiên cứu được tiến hành trên 30.000 người trong 12 năm cho thấy, người uống nhiều thức uống có đường nhiều bao nhiêu thì nguy cơ bị bệnh gút càng cao. Các thức uống chứa đường thường chứa chất điều vị, hoặc chứa lượng đường cao sẽ thúc đẩy sản xuất purine và làm tăng acid uric máu.
Tránh các món tráng miệng, đồ ăn nhẹ vị ngọt
Tương tự như đồ uống có đường, trong món tráng miệng có mức fructose cao hơn sẽ làm tăng sản xuất axit uric, axit béo chuyển vị trong các món tráng miệng cũng khuyến khích các dấu hiệu bệnh gút phát sinh.
Ngoài ra, món tráng miệng giàu calorie, ăn quá nhiều có thể dễ dẫn đến béo phì và tăng insulin, ức chế bài tiết axit uric sẽ khiến cho axit uric trong cơ thể tăng lên. Vì vậy, những bệnh nhân gút tốt nhất nên ăn ít những món tráng miệng.
Cần nói rõ hơn là trước đây, người ta nghĩ rằng đậu là thực phẩm có purine cao, bệnh nhân gút nên ăn ít hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng đậu và các chế phẩm đậu nành không có ảnh hưởng đáng kể đến mức tăng axit uric huyết thanh và nguy cơ mắc bệnh gút.
Đây có thể là do các loại đậu có chứa các chất giúp bài tiết acid uricosuric, và mức purine có thể được giảm đáng kể trong quá trình chế biến các sản phẩm đậu nành. Vì vậy, bệnh nhân bệnh gút không cần phải cố ý tránh món đậu hoặc các sản phẩm đậu nành, tất nhiên cũng không khuyên nên ăn nhiều.
Các thực phẩm cần hạn chế là phủ tạng động vật. Có thể kể đến như gan, lòng, cật, tim, tiết. Thịt đỏ, thịt muối, phô mai, tôm, cua cũng là những nguồn thực phẩm giàu purin. Ngoài ra cần tránh nấm và một số thực vật có hàm lượng purin tương đối cao như đậu hạt các loại.
Uống nhiều nước mỗi ngày
Nên uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày để tăng cường hoạt động của hệ bài tiết, thải độc tố ra ngoài cơ thể.
Uống nhiều nước là cách phòng bệnh gút hiệu quả, Acid uric là nguyên nhân bệnh gút, nước giúp loại bỏ acid uric khỏi cơ thể, vì vậy cần tăng cường uống nước giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gout.
– Kiềm hóa nước tiểu bằng các loại nước khoáng kiềm.
Tuyệt đối không nên nhịn đói
Nhịn đói, nhất là nhịn đói lâu ngày có thể làm nồng độ acid urid trong máu tăng cao. Do vậy nên ăn đủ bữa trong ngày theo đúng giờ giấc nhất định, tránh bỏ bữa.
Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi
Để bổ sung nguồn chất xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết. Vừa giúp tăng cường miễn dịch và phòng ngừa nguy cơ bệnh gout.
Cần ăn ít các thực phẩm như thịt đỏ, nội tạng động vật, các đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thịt chó, thịt cá rán,…
Các loại thực phẩm muối chua như dưa muối, cà muối cũng là những thức ăn mà người bệnh gút không được khuyên dùng. Bên cạnh đó, muốn phòng tránh bệnh gút, chúng ta cần có chế độ ăn điều độ, tránh nhịn đói, bỏ bữa.
Được khuyên dùng là sản phẩm có tác dụng phòng ngừa và ngăn chặn bệnh gút, sữa và các sản phẩm từ sữa là sự lựa chọn của rất nhiều người. Đa số các loại rau xanh, trái cây, trừ một số loại như cà chua, súp lơ, củ cải,… đều là những thực phẩm tốt cho sức khỏe và không gây nên bệnh gút.
– Tránh hoạt động thể dục thể thao, hoạt động thể lực quá mức. Bệnh nhân có thể chơi một số môn thể thao như cầu lông, bơi lội, chạy bộ. Tuy nhiên bài tập cần nhẹ nhàng vừa sức để tránh khởi phát cơn gout cấp.
– Tránh làm việc nặng, quá sức, luôn giữ ấm cơ thể, tránh để lạnh.
– Giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng stress. Nên tham gia các hoạt động thiền, yoga… để cân bằng sức khỏe tinh thần.
Như vậy, với việc trang bị các kiến thức về bệnh cùng với một lối sống khỏe mạnh bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh gout cho chính mình.
Nguồn : Vinmec
